Η τροφική αλλεργία είναι μια ανοσοποιητική αντίδραση του οργανισμού σε μια τροφή (αντιγόνο), που για τους περισσότερους ανθρώπους είναι αβλαβής. Όμως, στα αλλεργικά άτομα, ο οργανισμός εκλαμβάνει την πρωτεΐνη της συγκεκριμένης τροφής ως απειλή και αντιδρά παράγοντας ουσίες όπως η ισταμίνη που προκαλούν την αλλεργική αντίδραση. Αλλεργία μπορεί να εμφανίσει κάποιος σε οποιαδήποτε ηλικία, με πιο συχνή ηλικία εμφάνισης την παιδική, η οποία συνήθως εξαφανίζεται με το πέρασμα των χρόνων.
Υπάρχουν οκτώ τρόφιμα, που έχουν οριστεί ως τα κυριότερα αλλεργιογόνα. Αυτά είναι:
- το γάλα
- το αβγό
- τα ψάρια
- τα οστρακόδερμα θαλασσινά
- η σόγια
- το σιτάρι και γενικά τα σιτηρά
- οι ξηροί καρποί και κυρίως η αραχίδα (αράπικο φιστίκι)
- το σουσάμι
Τα αλλεργιογόνα αυτά μαζί με κάποια από τα συντηρητικά (θειώδη άλατα) πρέπει να καταγράφονται βάσει νόμου στις ετικέτες τροφίμων. Όμως, πολλές φορές στις διατροφικές ετικέτες τροφίμων αναγράφονται συστατικά τα οποία δεν παραπέμπουν στα οκτώ αλλεργιογόνα. Γι΄ αυτό θα πρέπει να είστε πολύ προσεκτικοί στην ανάγνωση των διατροφικών πληροφοριών αν είστε αλλεργικοί. Τα αλλεργιογόνα συστατικά είναι υποχρεωτικό να αναγράφονται είτε μέσα σε παρένθεση, είτε με έντονα γράμματα είτε στο τέλος του συνόλου των συστατικών ξεχωριστά. Η ένδειξη «μπορεί να περιέχει» που συνοδεύεται από κάποια συστατικά, σημαίνει ότι στην ίδια γραμμή παραγωγής, στο ίδιο μηχάνημα με απλά λόγια, παρασκευάζονται και άλλα προϊόντα της ίδιας εταιρείας και μπορεί να έχει μείνει κάποιος κόκκος από αυτά τα συστατικά και να έχει υποστεί επιμόλυνση το τρόφιμο που θα καταναλώσετε. Αυτή η ελάχιστη ποσότητα μπορεί να επικαθίσει στο συγκεκριμένο προϊόν και να προκαλέσει αντίδραση σε αλλεργικά άτομα που θα το καταναλώσουν.
Οι λέξεις που συνήθως μπερδεύουν είναι οι εξής:
Για όσους έχουν αλλεργία στα σιτηρά ή δυσανεξία στην γλουτένη θα πρέπει να αποφεύγουν τρόφιμα που περιέχουν: σιτάρι, κριθάρι, σίκαλη, βρώμη, πλιγούρι, σιμιγδάλι, αλεύρι και τα προϊόντα τους. Μπορούν όμως να καταναλώσουν ρύζι, καλαμπόκι, ταπιόκα, κινόα, φαγόπυρο, πατάτα, γλυκοπατάτα και τα άλευρα τους.
Οι αλλεργικοί στα γαλακτοκομικά δε θα πρέπει να καταναλώνουν προϊόντα που η συσκευασία τους αναφέρει ότι περιέχουν γάλα, πυτιά, καζεΐνη, καζεινικό νάτριο, αλβουμίνη και λακτόζη.
Όσον αφορά την αλλεργία σε αυγό, απαιτείται προσοχή στις διατροφικές ετικέτες που αναγράφουν αυγό, λεκιθίνη αυγού, αλβουμίνη, γαλακτωματοποιητής, λυσοζύμη, γλοβουλίνη, λεβιτίνη
Σε άτομα με αλλεργία σε θαλασσινά, ο κατάλογος των συστατικών δεν πρέπει να αναγράφει θαλασσινά, μαλάκια, οστρακοειδή, ψάρια και προϊόντα τους.
Ακόμη, για όσους εμφανίζουν αλλεργικές αντιδράσεις στους ξηρούς καρπούς θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί με την κατανάλωση προϊόντων των οποίων η συσκευασία αναφέρει στα συστατικά τις λέξεις ξηροί καρποί, αραχίδα, αραχιδέλαιο, σιναπόσπορος, μουστάρδα. Όσον αφορά τη σόγια, αυτή υπάρχει κρυμμένη στους γαλακτωματοποιητές ως λεκιθίνη σόγιας και στα προϊόντα της σόγιας.
Καλό θα ήταν τα αλλεργικά άτομα να ελέγχουν κάθε φορά την αναγραφή των συστατικών γιατί η σύνθεση τους μπορεί να έχει αλλάξει από την τελευταία φορά που το αγόρασαν. Εάν δεν υπάρχει διατροφική ετικέτα ή το τρόφιμο δεν είναι συσκευασμένο, όπως τα προϊόντα αρτοποιείου ή το φαγητό εκτός σπιτιού και δε μπορείτε να λάβετε αρκετές πληροφορίες σχετικά με αυτό, καλό θα ήταν να μην το καταναλώσετε.
Κοντοπίδου Ειρήνη
Κλινικός διαιτολόγος, M.Sc.
www.adunatizw.gr
