Τι είναι η ασπαρτάμη;
Η ασπαρτάμη είναι μια γλυκαντική ουσία που παρασκευάζεται από την ένωση δύο αμινοξέων, το ασπαρτικό οξύ και τη φαινυλαλανίνη, και από μικρή ποσότητα μεθανόλης.
Χρησιμοποιείται ως υποκατάστατο της ζάχαρης και εμπεριέχεται σε πολλά τρόφιμα και ποτά (αναψυκτικά, επιδόρπια, γλυκά, τσίχλες, γιαούρτια, κλπ). Έχει την ίδια θερμιδική αξία με τη ζάχαρη, (4 θερμίδες/γραμμάριο), όμως είναι περίπου 200 φορές πιο γλυκιά από τη ζάχαρη. Γι’ αυτό απαιτείται ελάχιστη ποσότητα για να προσδώσει την ίδια γλυκύτητα σε ένα τρόφιμο ή ποτό. Το γεγονός αυτό σημαίνει ότι ουσιαστικά η ποσότητα που χρησιμοποιείται δεν έχει θερμίδες και έτσι χαρακτηρίζεται «μη θερμιδογόνος».
Είναι ταξινομημένη ως πρόσθετο τροφίμων βάσει της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για τα τρόφιμα και έχει τον αριθμό Ε951.
Μπορεί οποιοσδήποτε να καταναλώνει ασπαρτάμη;
Άτομα που πάσχουν από μια σπάνια κληρονομική ασθένεια που ονομάζεται φαινυλκετονουρία (PKU) καθώς τα άτομα αυτά παρουσιάζουν μειωμένη ικανότητα να μεταβολίζουν την φαινυλανανίνη πρέπει να ελέγχουν τη λήψη φαινυλαλανίνης από κάθε πηγή, συμπεριλαμβανομένης της ασπαρτάμης. Η νομοθεσία της ΕΕ προβλέπει ότι όλα τα προϊόντα που περιέχουν ως γλυκαντική ουσία την ασπαρτάμη πρέπει να αναφέρουν ότι η ασπαρτάμη είναι μια πηγή φαινυλαλανίνης, ώστε ο καταναλωτής να είναι ενήμερος.
Είναι ασφαλής η κατανάλωσή της;
Οι επιστήμονες της EFSA (Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων), καθώς και η Επιτροπή Καρκινογένεσης των Χημικών Προσθέτων στα Τρόφιμα της Μεγάλης Βρετανίας έχουν αξιολογήσει πολλές επιστημονικές μελέτες και δεδομένα που αφορούν την ασπαρτάμη και βεβαιώνουν ότι η λήψη της είναι ασφαλής και δεν καρκινογόνο δράση όταν καταναλώνεται εντός των επιτρεπόμενων ορίων.
Η ανησυχία σχετικά με την πιθανή καρκινογόνο δράση της ασπαρτάμης έχει προκύψει από κάποιες περιορισμένες σε αριθμό έρευνες σε πειραματόζωα (ποντίκια), χορηγώντας όμως πολύ μεγάλες ποσότητες ασπαρτάμης.
Το επιτρεπόμενο όριο λήψης είναι 40mg/κιλό βάρους για την Ευρώπη και 50mg/κιλό βάρους για τις ΗΠΑ. Τα όρια αυτά αφορούν υγιείς ενηλίκους και διαβητικούς. Αναλογιστείτε πως η ποσότητα αυτή αντιστοιχεί σε 15 κουτάκια αναψυκτικών light ή πάνω από 50 γλυκαντικά δισκία ασπαρτάμης.
Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι τα παιδιά, ως αναπτυσσόμενοι οργανισμοί, αλλά και οι έγκυες γυναίκες δεν συνιστάται να καταναλώνουν light προϊόντα με τεχνητά γλυκαντικά. Άλλωστε, δεν υπάρχουν μελέτες βάσει των οποίων συστήνεται η λήψη ασπαρτάμης από τα παιδιά και τις εγκύους.
Στελίνα Βασιλειάδη
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, MSc Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Γλασκόβης
