Σαν καταναλωτές, είτε αγοράζουμε από το διαδίκτυο είτε από σούπερ μάρκετ είτε σε ένα συνοικιακό εστιατόριο, θέλουμε να γνωρίζουμε αν αυτό που πρόκειται να καταναλώσουμε είναι ασφαλές για την υγεία μας ή όχι. Καθημερινά αυξάνονται οι άνθρωποι, οι οποίοι εμφανίζουν κάποια αλλεργία στους ξηρούς καρπούς, στο σουσάμι, στην γλουτένη κλπ. Επίσης, αν ανατρέξουμε στην προηγούμενη νομοθεσία σχετικά με την επισήμανση τροφίμων, βλέπουμε να χρονολογείται το 1978. Κατά συνέπεια, καταλήγουμε ότι ήταν επιτακτική ανάγκη να συνταχθεί ένας καινούριος κανονισμός. Έτσι, έγινε μια συλλογική προσπάθεια και τέθηκε σε ισχύ, από τις 13 Δεκεμβρίου 2014, ο νέος κανονισμός 1169/2011 όπου εφαρμόζεται στο σύνολο της ΕΕ.
Για παράδειγμα, ο καινούριος κανονισμός θεσπίζει ειδικότερες απαιτήσεις που περιλαμβάνουν: την καλύτερη αναγνωσιμότητα του τροφίμου ( έχει οριστεί ελάχιστο όριο γραμματοσειράς), την σαφέστερή επισήμανση των αλλεργιογόνων (δίνεται έμφαση με τη γραμματοσειρά, τη μορφή ή το χρώμα του φόντου). Καθίστανται, πλέον ,υποχρεωτικές οι πληροφορίες για τα αλλεργιογόνα στα μη προσυσκευασμένα τρόφιμα, συμπεριλαμβανομένων των τροφίμων σε εστιατόρια και σε καφενεία. Ακόμα, απαιτείται η αναγραφή ορισμένων διατροφικών πληροφοριών στα περισσότερα επεξεργασμένα προσυσκευασμένα τρόφιμα, η προέλευση των τροφίμων και η χώρα παραγωγής τους.
Επίσης, ο καινούριος κανονισμός θεσπίζει νέους κανόνες σχετικά με την διατροφική δήλωση στα προσυσκευασμένα τρόφιμα, καθώς παρέχονται απαραίτητες πληροφορίες, όπως είναι η ενεργειακή αξία, τα λιπαρά, τα κορεσμένα λιπαρά, οι υδατάνθρακες, τα σάκχαρα, η πρωτεΐνη και το αλάτι. Έτσι, ο καταναλωτής έχει την δυνατότητα να συγκρίνει τα τρόφιμα πριν τα αγοράσει και να αποφασίσει ο ίδιος για το αν είναι κατάλληλο το τρόφιμο γι αυτόν ή όχι. Η υποχρεωτική δήλωση διατροφικής επισήμανσης θα τεθεί σε ισχύ από τις 13 Δεκεμβρίου 2016. Τα τρόφιμα, που κάνουν κάποιον διατροφικό ισχυρισμό (π.χ. προϊόντα free sugar), οφείλουν να φέρουν από τώρα την διατροφική δήλωση.
Τι ισχύει όμως για τα καταστήματα λιανικής πώλησης, σουπερ μάρκετ κλπ. ;
Ο καινούριος κανονισμός προβλέπει την αναγραφή αλλεργιογόνων, ώστε να μπορούν οι καταναλωτές να ενημερώνονται σχετικά. Έτσι τα καταστήματα λιανικής πώλησης, σουπερ μάρκετ κλπ. υποχρεώνονται να φέρουν μια επισήμανση σχετικά με τα αλλεργιογόνα σε εμφανή σημείο. Σε αυτήν την επιγραφή επιβάλλεται να ενημερώνει τον καταναλωτή, για το που θα μπορεί να απευθυνθεί ώστε να ενημερωθεί για τα αλλεργιογόνα. Υπάρχουν κάποιες οδηγίες από τον ΕΦΕΤ, που προτείνουν μέσα με τα όποια μπορούν να παρέχονται αυτές οι πληροφορίες (π.χ. έντυπος κατάλογός με αναγραφή των αλλεργιογόνων για κάθε τρόφιμο, κατάλογος αλλεργιογόνων σε ηλεκτρονική μορφή κλπ). Τέλος, ο καινούριος κανονισμός είναι αυστηρότερος και με την έκφραση «ίχνη αλλεργιογόνων». Η έκφραση «ίχνος ενός αλλεργιογόνου» σημαίνει ότι το συστατικό αυτό δεν αποτελεί κύριο συστατικό ενός τροφίμου αλλά μπορεί να υπάρχει σε αυτό με μορφή ίχνους από άλλο τρόφιμο. Πλέον, για την αποφυγή σύγχυσης του καταναλωτή, ο όρος ίχνη τείνει να περιοριστεί και να χρειάζεται τεκμηρίωση. Δηλαδή, κατά τον ισχυρισμό ότι «το τρόφιμο αυτό μπορεί να έχει ίχνη από… κλπ.» πρέπει να υπάρχει μια σχετική μελέτη ώστε να τεκμηριώνει αυτόν τον ισχυρισμό.
Όλες αυτές οι ενέργειες έχουν γίνει με σκοπό να διασφαλιστεί ο καταναλωτής, καθώς και να γνωρίζει τις υποχρεώσεις που έχουν οι βιομηχανίες τροφίμων και τα καταστήματα λιανικής πώλησης απέναντι του. Πιο συγκεκριμένα, με τον καινούριο κανονισμό, είναι στην κρίση μας αν το τρόφιμο που πρόκειται να καταναλώσουμε είναι το κατάλληλο για εμάς είτε για όσον αφορά στην υγεία μας, είτε γιατί βρισκόμαστε σε κάποια ειδική διατροφή.
Τσιαγκίδης Σταύρος,
Τεχνολόγος Τροφίμων,
Υπεύθυνος ποιοτικού ελέγχου και διασφάλισης ποιότητας στην εταιρία Φίλιππος Γαβανάς Ε.Π.Ε «αρτοποιία – ζαχαροπλαστική»,
Διοικητικό μέλος της Πανελλήνιας Ένωσης Τεχνολόγων Τροφίμων (Π.Ε.ΤΕ.Τ.) Βορείου Ελλάδος.
