Ο Μάρτιος είναι ο κατεξοχήν μήνας της Σαρακοστής και πολλοί ακολουθούν τη νηστεία είτε για θρησκευτικούς λόγους είτε για λόγους αποτοξίνωσης. Σε αυτό το άρθρο θα ασχοληθούμε με τα νηστίσιμα γλυκά της Σαρακοστής που εκτός από γευστικά είναι και πολύ ωφέλιμα για την υγεία μας.
Το πιο γνωστό από τα γλυκά της Σαρακοστής είναι ο χαλβάς, τον οποίο συναντάμε σε πολλές παραλλαγές. Ο σησαμένιος χαλβάς ή αλλιώς εμπορίου πρωτοήλθε στην Ελλάδα από τους πρόσφυγες της Σμύρνης και σύντομα διαδόθηκε σε όλη τη χώρα. Παρασκευάζεται από το ταχίνι, είναι πλούσιος σε καλά λιπαρά, μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, βιταμίνη Ε και σύμπλεγμα βιταμινών Β. Έχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες, πλούσια γεύση και αρκετές θερμίδες. Συνήθως εμπλουτίζεται με κακάο ή ξηρούς καρπούς. Πλέον, κυκλοφορεί στο εμπόριο και χαλβάς με στέβια ώστε να είναι επιτρεπτή η κατανάλωσή του από διαβητικούς και να έχει μειωμένες θερμίδες.
Ο σιμιγδαλένιος χαλβάς παρασκευάζεται από σιμιγδάλι, ζάχαρη, ηλιέλαιο και αμύγδαλα. Περιέχει λιγότερη πρωτεΐνη από τον ταχινένιο, περισσότερα κορεσμένα λιπαρά λόγω του ηλιέλαιου και λιγότερη βιταμίνη Ε. Περιέχει όμως και σημαντικά λιγότερες θερμίδες από τον ταχινένιο, μπορεί να παρασκευαστεί εύκολα και γρήγορα στο σπίτι και να καταναλωθεί ως ενδιάμεσο σνακ το απόγευμα.
Ο χαλβάς Φαρσάλων, με καταγωγή από τη Θεσσαλία, παράγεται από ρυζάλευρο ή άλευρο καλαμποκιού, έχει μαλακή υφή και περιέχει αμύγδαλα. Έχει λιγότερες θερμίδες από τους δύο προηγούμενους, αλλά και σημαντικά μικρότερη περιεκτικότητα σε ασβέστιο και σίδηρο.
Ένα άλλο γλύκισμα με βάση το σουσάμι και το μέλι είναι το παστέλι. Περιέχει αρκετή ποσότητα φυτικής πρωτεΐνης, φυτικές ίνες και ωφέλιμα λιπαρά οξέα, όπως το λινελαϊκό και το λινολενικό τα οποία θεωρούνται απαραίτητα για τον οργανισμό μας. Είναι πολύ πλούσιο σε ασβέστιο, μαγνήσιο, σίδηρο και φώσφορο. Είναι ένα φυσικό προϊόν και ο συνδυασμός σουσαμιού και μελιού βρίσκεται σε ιδανική αναλογία για τη διατροφή μας. Υπάρχει και το παστέλι ξηρών καρπών, με μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη, μέταλλα αλλά και θερμίδες.
Ακόμη, νηστίσιμο είναι και το γλυκό κουταλιού που υπάρχει όλο το χρόνο στα ντουλάπια μας και δεν περιέχει κανένα ζωικό συστατικό. Αποτελείται από φρούτα και ζάχαρη, και αν και είναι αρκετά γλυκό έχει ελάχιστες θερμίδες ανά κουταλιά. Περιέχει πλήθος βιταμίνων από τα φρούτα, κυρίως βιταμίνη C και σύμπλεγμα βιταμινών Β, καθώς και φυτικές ίνες. Θεωρείται από τα πιο οικονομικά γλυκά και μαζί με τις κομπόστες φρούτων είναι ένας καλός τρόπος να καταναλώνουμε τα αγαπημένα μας φρούτα όλη τη χρονιά.
Το λουκούμι είναι ένα γλύκισμα σε μορφή μπουκιάς, με ρίζες στην Τουρκία, το οποίο φτιάχνεται από ζάχαρη, σιρόπι και αλεύρι καλαμποκιού (corn flour). Το κύριο χαρακτηριστικό του είναι η μαστιχωτή υφή του και το έντονο άρωμα, που συνήθως προέρχεται από την πρόσθηκη ροδόνερου ή άλλων αρωμάτων φρούτου. Οι πιο γνωστές γεύσεις είναι αυτές του τριαντάφυλλου, της μαστίχας, του πορτοκαλιού, της βανίλιας, της καρύδας αλλά μπορούμε να βρούμε και λουκούμια με προσθήκη ξηρών καρπών. Συνοδεύει ιδανικά τον καφέ και μπορούμε να το συνδυάσουμε και με κάποιο νηστίσιμο μπισκότο για να φτιάξουμε το γνωστό από τα παιδικά μας χρόνια σνακ, το μπισκοτολούκουμο.
Τα μουστοκούλουρα είναι μπισκότα σε σχήμα κουλουριού τα οποία παρασκευάζονται από μούστο ή πετιμέζι. Ταιριάζουν άριστα με τον καφέ και μπορούν να καταναλωθούν ως σνακ. Δεν περιέχουν ζάχαρη, αλλά αρκετά μυρωδικά όπως γαρύφαλλο και κανέλλα. Ο μούστος είναι πλούσιος σε βιταμίνες Α, Β και C και περιέχει και σημαντικές ποσότητες καλίου, σιδήρου και φωσφόρου.
Τέλος, μη ξεχνάμε τα πολλά γλυκά ταψιού καθώς και νηστίσιμες παραλλαγές κλασσικών συνταγών στις οποίες αφαιρούμε τα ζωικά συστατικά.
Καλή Σαρακοστή και καλή σας απόλαυση!
Κοντοπίδου Ειρήνη
Κλινικός διαιτολόγος, M.Sc.
www.adunatizw.gr
