Λίγες μέρες πριν από την έμμηνο ρύση αλλά και κατά τη διάρκειά της, πολλές γυναίκες βιώνουν έντονα σωματικά και ψυχολογικά συμπτώματα που μπορεί να περιλαμβάνουν αλλαγές στην όρεξη, πρήξιμο σε κοιλιά και μαστούς, υπνηλία, κόπωση, επιθετικότητα, θλίψη, δυσφορία και έντονο εκνευρισμό μεταξύ άλλων. Τα συμπτώματα αυτά αλλά και η έντονες εναλλαγές της διάθεσης είναι πολύ πιθανό να οφείλονται στο λεγόμενο Προεμμηνορρυσιακό σύνδρομο (premenstrual syndrome ή PMS) από το οποίο υποφέρουν περίπου 8 στις 10 γυναίκες.
Το Προεμμηνορρυσιακό σύνδρομο μπορεί να συνοδεύει μια γυναίκα σε όλη της τη ζωή, ενώ σε άλλες περιπτώσεις κάνει την εμφάνισή του ξαφνικά συνήθως στη δεύτερη ή τρίτη δεκαετία της ζωής της. Τα συμπτώματά του ξεκινούν συνήθως λίγες ημέρες μετά την ωορρηξία και σταματούν κατά την έναρξη της περιόδου ή λίγο μετά. Τα συμπτώματα είναι συνήθως σωματικά αλλά και ψυχολογικά και ένα μεγάλο ποσοστό (5%-15%) των γυναικών που υποφέρουν από το προεμμηνορρυσιακό σύνδρομο αναφέρουν ότι η οικογενειακή και επαγγελματική τους ζωή διαταράσσεται εξαιτίας των ψυχολογικών τους αλλαγών.
Οι αιτίες του συνδρόμου δεν έχουν πλήρως διαλευκανθεί, ωστόσο η αλλαγή στα επίπεδα των ορμονών είναι σίγουρα υπαίτια για την εμφάνιση των συμπτωμάτων. Πιο συγκεκριμένα, η υπερευαισθησία σχετίζεται με την αύξηση της ορμόνης προγεστερόνης στον οργανισμό, η οποία αυξάνεται μετά την ωορρηξία. Διαταραχές στη νοραδρεναλίνη και τη μελατονίνη επηρεάζουν τον ύπνο και άλλες βασικές βιολογικές λειτουργίες του οργανισμού, ενώ οι διακυμάνσεις της σεροτονίνης είναι υπεύθυνες για της διακυμάνσεις της διάθεσης. Τέλος, τα οιστρογόνα, τα οποία φτάνουν στο ζενίθ τους στην ωορρηξία, αρχίζουν να πέφτουν μέχρι την έναρξη της περιόδου παίρνοντας μαζί τους και τη διάθεση της γυναίκας (εξ ου και η λέξη «αδιαθεσία»). Έτσι, πολλές φορές με την έναρξη της περιόδου όλα τα παραπάνω συμπτώματα μπορεί να εξαφανιστούν ως δια μαγείας.
Η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής είναι η πιο σίγουρη οδός για την ύφεση των συμπτωμάτων του συνδρόμου. Πολλές γυναίκες βοηθιούνται από την τακτική άσκηση, είτε αυτή είναι αεροβική, που μειώνει το πρήξιμο και τονώνει τη διάθεση, είτε είναι yoga ή pilates που βοηθούν στη χαλάρωση και τη μείωση της κακής διάθεσης. Επίσης, ο ποιοτικός οχτάωρος ύπνος μπορεί σε μεγάλο βαθμό να βοηθήσει στα ψυχολογικά συμπτώματα του συνδρόμου.
Το Προεμμηνορρυσιακό σύνδρομο μπορεί επίσης να αντιμετωπιστεί με τη σωστή διατροφή που ακολουθεί μια γυναίκα. Η μείωση των τεχνικά επεξεργασμένων τροφών, του αλατιού, της ζάχαρης, του καφέ και του αλκοόλ συμβάλλουν στη μείωση των συμπτωμάτων. Επίσης, οι τροφές που είναι πλούσιες σε μαγνήσιο, ασβέστιο και βιταμίνες Α, D, E και Β6, όπως τα φρούτα, τα λαχανικά, τα προϊόντα ολικής άλεσης και η λήψη πολυακόρεστων λιπαρών οξέων συμβάλλουν σε μεγάλο βαθμό στην ύφεση του συνδρόμου. Επίσης, οι τροφές που είναι πλούσιες σε σίδηρο βοηθούν στην ύφεση των ψυχολογικών συμπτωμάτων, καθώς ο σίδηρος εμπλέκεται με τη διαδικασία παραγωγής σεροτονίνης στον εγκέφαλο. Τέλος, οι τροφές που είναι πλούσιες σε ψευδάργυρο, όπως τα όσπρια, τα δημητριακά και οι ξηροί καρποί θεωρούνται επίσης υπαίτιες για τη μείωση του συνδρόμου.
Εκτός από τις επιδράσεις της διατροφής και της άσκησης στη μείωση των συμπτωμάτων, η ομοιοπαθητική και διάφορα εκχυλίσματα φυτών έχουν βοηθήσει πολλές γυναίκες κυρίως στο κομμάτι των ψυχολογικών διακυμάνσεων. Η κατανάλωση ενός ποτηριού κόκκινο κρασί την ημέρα ενδέχεται να καθησυχάσει τη διάθεση της γυναίκας χάρη στα αντιοξειδωτικά και τη ρεσβερατρόλη που περιέχει, ενώ το άφθονο νερό, το τσάι και άλλα διουρητικά ποτά βοηθούν σε μεγάλο βαθμό στο πρήξιμο που μπορεί να γίνει ιδιαίτερα ενοχλητικό. Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι το κάπνισμα είναι υπεύθυνο για πολλά συμπτώματα του συνδρόμου, όπως οι ημικρανίες, το πρήξιμο και η ευαισθησία στους μαστούς, η ακμή του προσώπου αλλά και το αίσθημα κόπωσης και υπνηλίας.
Οι έντονες διακυμάνσεις της διάθεσης και οι ακατανόητες ψυχολογικές αντιδράσεις της γυναίκας δημιουργούν αναστάτωση τόσο στην ίδια όσο και στο κοινωνικό της περιβάλλον που συχνά αδυνατούν να κατανοήσουν την απότομη αλλαγή. Η αποδοχή, ωστόσο, του συνδρόμου και η κατανόηση των λειτουργιών του οργανισμού βοηθούν τόσο τη γυναίκα αλλά και τους γύρω της να δουν την κατάσταση μέσα από το σωστό πρίσμα μειώνοντας τους κραδασμούς που μπορεί να οδηγήσουν σε περαιτέρω δυσφορία και εκνευρισμό.
Ειρήνη Καρανικόλα
Συμβουλευτική Ψυχολόγος
www.karanikola.gr
